2005 – 500 dni, które wstrząsnęły komunizmem
Opis projektu
Wystawa ukazuje rolę Solidarności i Polski w procesie ostatnich przemian w Europie.
Misją wystawy jest kreowanie obrazu Polski jako kraju, który z racji swojej dawnej i najnowszej historii odgrywa ważną rolę w Europie Środkowo-Wschodniej.
Przykładowe plansze
Scenariusz
Samoograniczająca się polska rewolucja lat 1980–1981, to jedno z najważniejszych wydarzeń w XX wiecznej historii Europy. Ustanowiła ona nowe horyzonty ideowe oraz wzorce zachowań masowych ruchów, wymierzonych w postkomunistyczne systemy autorytarne.
Świadczą o tym:
dojrzałość masowych strajków w lipcu i sierpniu,
zdolność do samoorganizacji społeczeństwa,
utrzymanie jedności przy poszanowaniu różnorodności,
powszechny charakter pracy nad programem Związku,
utrzymanie do końca charakteru non-violence ruchu.
W 25 lat po tamtych wydarzeniach, po Pontyfikacie Jana Pawła II, ważne jest dokonanie pogłębionej refleksji nad tym okresem. Takie jest zadanie wystawy „500 dni, które wstrząsnęły komunizmem” – kreującej obraz Polski jako kraju, który z racji swojej dawnej i najnowszej historii, odgrywa ważną rolę w Europie Środkowo-Wschodniej.
Nasza wystawa ukaże ruch „Solidarności” w jego dynamice i złożoności na planszach, ilustrujących chronologię wydarzeń, wykresy struktur i procesów, źródła i inspiracje programowe, stanowiska i cele zarówno NSZZ „Solidarność” jak i ówczesnych władz.
Ten zamysł różni tę wystawę od innych poświęconych temu okresowi. Nie jest bowiem naszym celem jedynie ilustracja wydarzeń, ale ułatwienie ich zrozumienia.
Autorzy postanowili, że przewodnikiem po tych czasach, będzie jedno z najczęściej drukowanych wydawnictw okresu podziemnego „Solidarności”, wydana w 1984 roku „Solidarność” – 500 pierwszych dni”. Autorstwa Jacka Fedorowicza i Marka Owsińskiego. Jest to historia NSZZ „Solidarność” w postaci komiksu, który otrzymał nagrodę kulturalną „Solidarności” za rok 1984.
Marek Owsiński
Scenariusz
Wystawa składa się z dziewięciu chronologicznych części ilustrujących poszczególne etapy historii NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1981.
| Lp. | Tytuł, część | Opis |
| 1 | Geneza | Cechy systemu realnego socjalizmu. Kryzys społeczno-gospodarczy PRL. Jan Paweł II Opozycja |
| 2 | Lipiec 80′ | Specyfika strajków lipcowych. Ewolucja form protestu – od milczącego bojkotu, do próby zorganizowania MKS Strajk Lubelski |
| 3 | Sierpień 80′ | Strajk w Stoczni a WZZ MKS Negocjacje Strajk powszechny 28-29 sierpnia Reakcje władz i BP KCPZPR Porozumienia. |
| 4 | NSZZ Solidarność | Organizacja i struktura NSZZ „Solidarność” Konflikt rejestracyjny. |
| 5 | „Taktyka odcinkowej konfrontacji” | Władza i NSZZ „Solidarność”. Konflikty o realizację Porozumień. Konflikty regionalne. Prawo rolników do samoorganizacji. |
| 6 | Kryzys bydgoski (luty/marzec) 1980 | „Ostatnie polskie powstanie”. Wybory w NSZZ „Solidarność” |
| 7 | „Jaka Polska?” (VI,VII,VIII 1981) | Tworzenie się programu Związku. Od Postulatów Sierpniowych do Encykliki „Laborem exercens„. Konflikt o kształt samorządu pracowniczego. |
| 8 | I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” (IX,X 1981) | „18 dni dla Polski”. Samorządna Rzeczpospolita. Struktura Związku. |
| 9 | „Koniec początku” (XI,XII 1981) | Jak przygotowano stan wojenny. Praktyka prowokacji. |
Marek Owsiński
Każda z dziewięciu części składa się z plansz narracyjnych, plansz tematycznych oraz plansz-metafor:
Plansze narracyjne – prowadzą i rozwijają opowieść o historii NSZZ „Solidarność”, przedstawiają zdarzenia i ludzi.
Plansze tematyczne są wizualizacją danych o ruchu, faktach i procesach.
Plansze – metafory, poprzez wykorzystane zdjęcia, znaki graficzne, odwołują się do symboli, archetypów epoki.
W ten sposób chcemy uzyskać równowagę pomiędzy warstwą edukacyjną a warstwą emocjonalną wystawy „500 dni, które wstrząsnęły komunizmem”.
W związku z planowanymi prezentacjami za granicą, scenariusz zakłada wprowadzenie tłumaczeń tekstów plansz na potrzeby odbiorcy zagranicznego.
Referencje
zagranicznych